"Şecere"nin kelime anlamı "soy ağacı"dır.
Bir köpeğin şeceresinden bahsediliyorsa, köpeğin en az üçüncü kuşağa kadar ebeveynlerini gösteren soy ağacı belgesi kastedilmektedir.
Halk arasında "secere" olarak da söylenir, bu sebeple bazı köpek tüccarları ne anlama geldiğini bilmedikleri bu kelimeyi bir şeyin kısaltması zanneerek "SCR" şeklinde yazmakta/söylemektedirler. Oysa ki "SCR" diye bir şey yoktur!
-
Her ülkenin bir ulusal kinoloji kurumu vardır. Türkiye'de KIF (Köpek Irkları Federasyonu) dahil Avrupa, Güney Amerika, Afrika ve Asya'daki çoğu ülkenin ulusal kinoloji kurumları FCI (Federation Cynologique Internationale) çatısı altında toplanmıştır. Amerika'da AKC (American Kennel Club), Kanada'da CKC (Canadian Kennel Club), İgiltere'de KC (The Kennel Club) ve Avustralya'da ANKC (Australian National Kennel Club) bulunmaktadır.
-
Bir köpek ırkı için FCI, AKC, CKC, KC ve ANKC federasyonlarının belirledikleri ırk standardı birbirinden haffifçe farklılık gösterebilir. Bazı kurumların tanıdığı ırkları bazı kurumlar tanımayabilir, fakat Labrador Retriever tüm federasyonlar tarafından tanınan bir ırktır.
-
Şecere belgeleri, köpek hangi ülkede doğduysa o ülkenin ulusal kinoloji kurumu tarafından verilir. Doğumu takip eden ilk haftada kurum tarafından yönlendirilen bir yetkili doğumun gerçekleştiği adrese gelerek batın teyidi yapar. Bu batın teyidinde yavruların hangi ebeveynlerden olduğunu gösteren, köpek sahipleri tarafından imzalanmış bir çiftleşme anlaşması ile anne ve baba köpeğin şecerelerinin ve sağlık testlerinin fotokopileri yetkiliye teslim edilir. Yavrular 7 haftalık olduğunda yine bulundukları adrese gelen bir yetkili tarafından mikroçiplendirilerek her yavrunun mikroçip numarasına özel düzenlenmiş şecere belgesi çıkartılır. Kayıtlı olmayan ya da hakem değerlendirmesinden üreme için yeterli not almamış köpeklerin yavrularına şecere belgesi çıkartılmaz.
-
FCI federasyonu; tüm FCI üyesi ulusal kurumların yanı sıra AKC, CKC, KC ve ANKC ile de işbirliği yürütür, yani Çek Cumhuriyeti'nden edinilen CMKU/FCI şecereli bir köpek, FCI üyesi olan başka bir ülkenin kurumuna (Türkiye'de KIF'a) kaydettirilebileceği gibi Kanada'dan edinilen CKC şecereli bir köpek de FCI üyesi olan herhangi bir ülkenin kurumuna kaydettirilebilir. Bunun için "export pedigree" belgesi yeterlidir.
Irk standardı nedir, kısaltmalar ne anlama gelir?
Federasyonların her ırk için belirlediği bir standart vardır. Bu, köpeğin yerden omzuna kadar olan yüksekliğini, vücut uzunluğunun yüksekliğine oranını, bacaklarının basış açılarını, kafa yapısını, kulaklarının kafaya bağlanış şeklini ve taşınma biçimini, kuyruğun vücuda bağlanış şeklini ve taşınma biçimini, kürk yapısını, göz rengini, derideki pigmentasyon rengini, patilerin şeklini, göğüs genişliğini ve derinliğini, sırt çızgisini, abdomen çizgisini, yürüyüş biçimini ve bunlar gibi diğer anatomik özelliklerini oldukça net ve ayrıntılı biçimde açıklayan bir metindir. Türkiye'de KIF, bir FCI üyesi olduğu için FCI'ın belirlediği ırk standartlarını baz alır.
-
Türkiye'de yılda birkaç kez farklı şehirlerde KIF tarafından ırk standartları yarışmaları düzenlenir. Bu yarışmalar, köpeklerin kendi ırkının standartlarını ne derece iyi yansıttığı üzerinedir; köpekler bu konuda hakemler tarafından değerlendirilirler. Her ülkenin ulusal kinoloji kurumunun yetiştirdiği hakemler vardır. Hakem yalnızca tek bir ırkta yetkili olabileceği gibi tüm ırklar için yetkilendirilmiş de olabilir, bu, kişinin aldığı eğitime göre değişir. Hakem değerlendirmesinde köpek "değerlendirilemiyor", "ırka uygun değil, elendi", "yetersiz", "yeterli", "iyi", "çok iyi" ve "mükemmel" notlarından birini alır. Üreme izni için bir köpeğin en az 3 farklı hakemden en az "iyi" notu alması yeterlidir, fakat köpek ne kadar çok hakemden ne kadar yüksek not aldıysa yavrularının kalitesi o kadar yüksek olacak demektir.
-
Yarışmalarda önce her ırk kendi içinde, farklı sınıflara göre ve erkekler-dişiler olarak değerlendirilir.
Baby (3-6 ay) ve Puppy (6-9 ay) sınıflarında sınıfının en iyisi seçilen köpeklere Best Baby ve Best Puppy ünvanları verilir. Bu ünvanları alan köpekler direkt olarak Baby BIS ve Puppy BIS'e katılırlar.
Diğer sınıflar ise şu şekilde sıralanır: Junior (9-18 ay), Intermadiate (15-24 ay), Open (15 ay üzeri), Working (15 ay üzeri çalışan köpek belgesi almış köpekler), Champion (15 ay üzeri şampiyon belgesi almış köpekler).
Bu sınıflarda önce her sınıfın en iyi erkek köpeği ve en iyi dişi köpeği seçilir. Her sınıfın en iyi erkek köpekleri kendi aralarında karşılaştırılarak ırkın en iyi erkek köpeği seçilir. Her sınıfın en iyi dişi köpekleri kendi aralarında karşılaştırılarak ırkın en iyi dişi köpeği seçilir. Irkın en iyi erkek ve dişisi seçilen bu iki köpek, BOB için yarışır.
BOB (Best of Breed): Irkının en iyisi seçilen köpeğe verilen ünvandır.
BOS (Best opposite Sex): Irkının en iyisi seçilen köpeğin karşı cinsiyetine verilen ünvandır.
BOG (Best of Group): Her ırktan BOB seçilen köpekler, ırklarının dahil olduğu gruptaki BOB alan tüm diğer köpeklere karşı değerlendirilir ve grubunun en iyi 3 köpeğine BOG ünvanı verilir. (Labrador Retrieverlar FCI 8'inci grup dahilindedir.)
BIS (Best in Show): 10 farklı gruptan BOG birincisi seçilen köpekler, yarışmanın en önemli bölümü olan BIS'e kalır. Bu bölümde en iyi 3 seçilerek BIS kupaları verilir. BIS ödülü almak demek yarışmaya katılan bütün köpekler arasından en iyi 3'ten biri olmak demektir, son derece prestijli bir ödüldür.
-
CAC (Certificat d’Attitude au Championnat national de beauté): Ulusal yarışmalarda "excellent" not alan ve sınıfında veya cinsiyetinde en iyi seçilen köpeğe verilen "ulusal şampiyon adayı" ünvanıdır.
CACIB (Certificat d’Attitude au Championnat International de Beauté): Uluslararası yarışmalarda "excellent" not alan ve cinsiyetinde en iyi seçilen köpeğe verilen "uluslararası şampiyon adayı" ünvanıdır.
Köpeğin ulusal ve uluslararası şampiyonluk elde edebilmesi için belli zaman aralıklarında belli sayıda CAC ve/veya CACIB ünvanı almış olması gerekir. Şampiyonluk için gerekliliklerini yerine getiren köpeğe diploma verilir.
Köpeğin yaşı 9-18 ay arası ise bu ünvanların başına "Junior"u belirten J harfi eklenir, 9 aydan küçük köpeklere CAC ve CACIB verilmez, BOG için yarışamazlar fakat BBIS (Baby BIS) ve PBIS(Puppy BIS) için yarışabilirler.